|
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
||||||
ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΑΪΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
2011 Έκθεμα μήνα Δεκεμβρίου 2011: Αήρ Η Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών έχει επιλέξει να σάς παρουσιάσει ως έκθεμα του μήνα Δεκεμβρίου έναν μεταξένιο αήρ στο κέντρο του οποίου, είναι κεντημένο ένα αστέρι και στις τέσσερις άκρες του είναι κεντημένοι με χρυσοκλωστή τέσσερις σταυροί. Ο αήρ (κοινή αέρας) χρησιμεύει για να καλύπτει ο ιερέας τα Τίμια Δώρα στην πρόθεση αρχικά και, ύστερα από την Μεγάλη Είσοδο επάνω στην Αγία Τράπεζα. Κατά την Μεγάλη Είσοδο ο αέρας τοποθετείται στην πλάτη του διακόνου (όποτε υπάρχει) ή του ιερέα, ενώ οι υπόλοιπο ιερείς ή και διάκονοι τον προφυλάττουν με τα χέρια τους, ώστε να μην παρακαθίσει κάποιο έντομο πάνω του. Ο αέρας χρησιμοποιείται κατά την απαγγελία του Συμβόλου της Πίστεως και διπλωμένος δίνεται στους πιστούς, ενώ ταυτόχρονα ευλογεί αυτούς με το δεξί του χέρι ο ιερέας. Στα πρωτοχριστιανικά χρόνια στον αέρα καταγραφόταν το Σύμβολο της Πίστεως. Κείμενο: Ελένη Χρίστου, Ταμίας Διοικητικού Συμβουλίου Εταιρείας Κυπριακών Σπουδών και Μιχάλης Γεωργίου, γραμματεία Μουσείου Λαϊκής Τέχνης. Για περισσότερες πληροφορίες: Τηλ. 22-432578/ Τηλ/τυπο: 22-343439 E-mail: cypriotstudies@gmail.com
ΕΚΘΕΜΑ ΤΟΥ ΜΗΝΑ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ: ΑΗΡ
Η Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών έχει επιλέξει να σάς παρουσιάσει ως έκθεμα του μήνα Νοεμβρίου έναν μεταξωτό «αέρα» (Α.Μ. 3218), ερυθρού χρώματος με πλούσιο φυτικό διάκοσμο. Ο αήρ είναι κατασκευασμένος από μετάξι και επενδυμένος, κυρίως, με χρυσοκλωστή και έχει διαστάσεις 55εκ.Χ55εκ.. Στο κέντρο του υπάρχει κεντημένος σταυρός, από τον οποίο εξέρχονται ακτίδες. Στην περιφέρειά του ο αήρ είναι επενδυμένος με φυτικό διάκοσμο (κυρίαρχα χρώματα το κίτρινο, γαλάζιο και λαδί), ενώ στο πίσω μέρος υπάρχει επενδυμένη φόδρα. Ο αήρ χρησιμεύει για να καλύπτει ο ιερέας τα Τίμια Δώρα στην Ιερά Πρόθεση αρχικά και, ύστερα από την Μεγάλη Είσοδο επάνω στην Αγία Τράπεζα. Κατά την Μεγάλη Είσοδο ο αήρ τοποθετείται στους ώμους του διακόνου ή του ιερέα. Συμβολίζει τα σπάργανα του Θείου Βρέφους. Ο αήρ χρησιμοποιείται κατά την απαγγελία του Συμβόλου της Πίστεως και διπλωμένος δίδεται στους πιστούς, ενώ ταυτόχρονα ευλογεί αυτούς με το δεξί του χέρι ο ιερέας. Τέλος, στα πρωτοχριστιανικά χρόνια στον αέρα αναγραφόταν το Σύμβολον της Πίστεως.
Για περισσότερες πληροφορίες: Τηλ: 22-432578 Ιστοσελίδα: www.cypriotstudies.org Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: cypriotstudies@gmail.com ΕΚΘΕΜΑ ΤΟΥ ΜΗΝΑ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ: ΜΑΛΛΙΝΟ ΣΕΝΤΟΝΙ Η Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών έχει επιλέξει να σάς παρουσιάσει ως έκθεμα του μήνα Ιουνίου ένα μάλλινο σεντόνι, διγράμι, (Α.Μ. 3205), δωρεά της κας Παναγιώτας Παναγίδου από την Κατωκοπιά. Το σεντόνι, διαστάσεων 4 m X 4m είναι κατασκευασμένο από μαλλί προβάτου, το οποίο πλαθόταν με αδράχτι, γινόταν κλωστή και υφαίνετο στον αργαλειό. Χρησιμοποιείτο, κυρίως, κατά τους χειμερινούς μήνες. Σε παλαιότερα χρόνια (50-200 χρόνια πριν), όταν ακόμα η οικονομία του νησιού στηριζόταν στην γεωργία και στην κτηνοτροφία, το μαλλί που έπαιρναν από τα πρόβατα χρησιμοποιείτο για την ύφανση των εσωρούχων και των σκεπασμάτων τους. Το φυσικό του χρώμα ήταν το άσπρο και το μαύρο, ενώ στην ορεινή περιοχή της Μαραθάσας χρησιμοποιούσαν και το μαλλί της αίγας για τα πευκούδκια. Για να χρησιμοποιηθεί όμως το μαλλί του προβάτου και της αίγιας, έπρεπε πρώτα να πλυθεί για να φύγουν οποιεσδήποτε ακαθαρσίες. Ακολούθως, το άπλωναν για να στεγνώσει και μετά το κλώθανε στο αδράχτι, αργότερα το μούσκευαν εκ νέου για να το ανοίξουν στην ανέμη και να το μασουρίσουν στο δουλάππι.
Για περισσότερες πληροφορίες: Τηλ: 22-432578 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: cypriotstudies@gmail.com
Έκθεμα μήνα Σεπτεμβρίου 2011: Επιτραχήλιο Ιερέα
Η Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών έχει επιλέξει να σάς παρουσιάσει ως έκθεμα του μήνα Ιανουαρίου 2011 ένα επιτραχήλιο ιερέα του 19ου αιώνα (Α.Μ. 3215) διαστάσεων 1,50 m μήκος Χ 23 cm πλάτος. Το επιτραχήλιο είναι κίτρινου και μπεζ χρώματος και έχει ένα κεντητό σταυρό στην βάση του σβέρκου, ενώ κεντημένα είναι και τα πράσινα δέντρα καθ’ όλο το μήκος του. Το πίσω μέρος του επιτραχηλίου υπάρχει επενδυμένο ύφασμα μπεζ χρώματος. Συμβολίζει τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, που κατεβαίνει από επάνω. Γι' αυτό, ο ιερωμένος που το ενδύεται λέει: «Ευλογητός ο Θεός, ο εκχέων την χάριν αυτού επί τους ιερείς αυτού, ως μύρον επί κεφαλής, το καταβαίνον επί πώγωνα, τον πώγωνα του Ααρών, το καταβαίνον επί την ώαν του ενδύματος αυτού· πάντοτε νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν». Τα κρόσσια που υπάρχουν στο κάτω άκρο του συμβολίζουν τις ψυχές των ανθρώπων του ποιμνίου τους, για τις όποιες είναι υπεύθυνοι και θα λογοδοτήσουν κατά την ήμερα της κρίσεως. Χωρίς το επιτραχήλιο δεν μπορεί να τελεστεί καμία ιεροπραξία. Τέλος, κατατάσσεται στα κοινά άμφια, τα οποία φορούν μόνο οι πρεσβύτεροι και οι επίσκοποι. Τα υπόλοιπα είναι η ζώνην και το επιγονάτιον. Κείμενα – Επιμέλεια: Ελένη Χρίστου, διευθύντρια Μουσείου Λαϊκής Τέχνης και Μιχάλης Γεωργίου, Επιμελητής Μουσείου Λαϊκής Τέχνης Κύπρου Για περισσότερες πληροφορίες: Τηλ: 22-432578 Ιστοσελίδα: www.cypriotstudies.org Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: cypriotstudies@gmail.com Έκθεμα μήνα Ιουλίου-Αυγούστου 2011: Μεταβυζαντινή εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ρωσικής προελεύσεως
Η Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών έχει επιλέξει να σάς παρουσιάσει ως έκθεμα του μήνα Αυγούστου 2011 μια μεταβυζαντινή εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ρωσικής προελεύσεως (Α.Μ. 3200) και διαστάσεων 31,5x26x2,5. Η εικόνα που είναι ημικατεστραμμένη προέρχεται από αξιόλογο εργαστήριο ζωγραφικής, το οποίο ως προς την εικονογραφία ακολουθεί τη βυζαντινή παράδοση. Η ύπαρξη της εικόνας στην Κύπρο μαρτυρά τη διαχρονική σχέση της Κύπρου με την ορθόδοξη Ρωσία. Στη σκαφωτή εικόνα παριστάνεται η Θεοτόκος ξαπλωμένη στην νεκρική κλίνη της να περιστοιχίζεται από τους αποστόλους που θρηνούν, τους ιεράρχες Διονύσιο και Ιερόθεο Αθηνών. Επίσης απεικονίζονται γυναίκες, οι οποίες ευεργετήθηκαν από την Παναγία όσο ζούσε. Κείμενα: Μιχάλης Γεωργίου, Επιμελητής Μουσείου Λαϊκής Τέχνης Κύπρου Έκθεμα μήνα Ιουνίου 2011: Σιδερένιο μανουάλι Η Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών έχει επιλέξει να σάς παρουσιάσει ως έκθεμα του μήνα Ιουνίου 2011 ένα σιδερένιο μανουάλι (Α.Μ. 3219) στο οποίο τοποθετούν οι πιστοί τα κεριά τους με την είσοδο τους στην εκκλησία και συνήθως πριν τον ασπασμό των εικόνων. Στηρίζεται σε 4 πόδια που δημιουργούν Χ. Υπάρχει μια σιδερένια κυλινδρική βέργα που ενώνει τα πόδια με τον δίσκο, όπου τοποθετείται το κερί. Τα μανουάλια τοποθετούνται πλησίον των ιερών εικόνων, των σταυρών, των κιβωρίων και των φέρετρων. Κείμενα: Μιχάλης Γεωργίου, Επιμελητής Μουσείου Λαϊκής Τέχνης Κύπρου Για περισσότερες πληροφορίες: Τηλ: 22-432578 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: cypriotstudies@gmail.com ΕΚΘΕΜΑ ΤΟΥ ΜΗΝΑ ΜΑΪΟΥ: Η ΚΟΠΕΛΑ ΤΗΣ ΛΥΣΗΣ. ΥΑΛΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΑΪΚΉΣ ΤΕΧΝΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
Η Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών έχει επιλέξει να σάς παρουσιάσει ως έκθεμα του μήνα Μαΐου μια παραδοσιακή υαλογραφία από την κατεχόμενη Λύση. Η κοπέλα αγκαλιάζει ένα περιστέρι, σύμβολο συνήθως της αγνότητας και της ειρήνης. Τα ρούχα της κοπέλας αποτελούνται από ένα βαθύ μπλε φόρεμα, επενδυμένο με καφέ λεπτομέρεια και δαντέλα, όσο και ένα μαργαριταρένιο κολιέ στο λαιμό. Τα μακριά μαύρα μαλλιά της είναι δεμένα με μπλε κορδέλα και φέρουν φρέσκα λουλούδια. Η φρεσκάδα της όλης παρουσίασης ενισχύεται με τα σχηματοποιημένα κρίνα που εμφανίζονται στο γαλάζιο φόντο. Η ζωγραφική σε γυαλί ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη στον Μεσαορία και κοσμούσε συνήθως το μεγάλο δίχωρο της παραδοσιακής οικίας. Οι υαλογραφίες αγοράζονταν για την προίκα των κοριτσιών από τους γονείς ή δινόταν από τους καλεσμένους ως γαμήλιο δώρο στο ζευγάρι. Στις υαλογραφίες απεικονίζονται θέματα θρησκευτικά, εθνικά, μυθολογικά πρόσωπα και λαϊκοί ήρωες, προσωπογραφίες και οικογενειακές φωτογραφίες, ζώα και πουλιά, καθώς και διάφορα διακοσμητικά θέματα. Η ζωγραφιά αποτυπωνόταν με λαδομπογιά στο πίσω μέρος του επιλεγμένου γυαλιού με τέτοιο τρόπο ώστε να φαίνεται κανονικά η ζωγραφιά στο μπροστινό μέρος του γυαλιού. Οι υαλογραφίες γίνονταν από ανώνυμους λαϊκούς ζωγράφους, οι οποίοι άφηναν τα έργα τους ανυπόγραφα. Ακόμη και οι γνωστοί λαϊκοί Κύπριοι ζωγράφοι, Μιχαήλ Κκάσιαλος και Αδαμάντιος Διαμαντής, είχαν ασχοληθεί με αυτό το είδος, χωρίς να αφήνουν την υπογραφή τους στα έργα τους. Για περισσότερες πληροφορίες: Τηλ: 22-432578/ E-mail: cypriotstudies@gmail.com Κείμενο: Ελένη Χρίστου, Ταμίας Διοικητικού Συμβουλίου Εταιρείας Κυπριακών Σπουδών και Μιχάλης Γεωργίου, επιμελητής Μουσείου Λαϊκής Τέχνης. Έκθεμα μηνός Μαρτίου
Με την ευκαιρία της επετείου της έναρξης της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, η Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών παρουσιάσει ως έκθεμα του μήνα Μαρτίου υαλογραφία που αναπαριστά την σύλληψη του Αθανάσιου Διάκου από τους Οθωμανούς Τούρκους. Ο ήρωας αναπαρίσταται στο κέντρο της ζωγραφιάς, όρθιος και υπερήφανος, να κοιτάζει προς τον ορίζοντα ενώ τρεις Οθωμανοί Τούρκοι τον πλαισιώνουν, οι δυο κρατώντας τα χέρια του και ένας τρίτος τον ώμο του. Από το βάθος στα δεξιά διακρίνονται έφιπποι Οθωμανοί στρατιώτες να πλησιάζουν στην σκηνή της σύλληψης. Η ζωγραφική σε γυαλί ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη στην περιοχή της Μεσαορίας. Απεικονίζονται θέματα θρησκευτικά, εθνικά, μυθολογικά πρόσωπα και λαϊκοί ήρωες, προσωπογραφίες και οικογενειακές φωτογραφίες, ζώα και πουλιά, καθώς και διάφορα διακοσμητικά θέματα. Η ζωγραφιά αποτυπωνόταν με λαδομπογιά στο πίσω μέρος του επιλεγμένου γυαλιού με τέτοιο τρόπο ώστε να φαίνεται κανονικά η ζωγραφιά στο μπροστινό μέρος του γυαλιού. Οι υαλογραφίες γίνονταν από ανώνυμους λαϊκούς ζωγράφους, οι οποίοι άφηναν τα έργα τους ανυπόγραφα. Ακόμη και οι γνωστοί λαϊκοί Κύπριοι ζωγράφοι, Μιχαήλ Κκάσιαλος και Αδαμάντιος Διαμαντής, είχαν ασχοληθεί με αυτό το είδος, χωρίς να αφήνουν την υπογραφή τους στα έργα τους. Για περισσότερες πληροφορίες: Τηλ: 22-432578 E-mail: cypriotstudies@gmail.com Μιχάλης Γεωργίου, Επιμελητής Μουσείου Λαϊκής Τέχνης Επιμέλεια: Δρ. Χαράλαμπος Χοτζάκογλου, Διευθυντής Μουσείου Λαϊκής Τέχνης Έκθεμα μήνα Φεβρουαρίου 2011: Υαλογραφία με παράσταση πτηνών και ανθέων
Η Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών έχει επιλέξει να σάς παρουσιάσει ως έκθεμα του μήνα Φεβρουαρίου μια παραδοσιακή υαλογραφία από την κατεχόμενη Λύση Αμμοχώστου (Α.Μ.1968). Κυρίαρχα χρώματα της υαλογραφίας είναι το γαλάζιο φόντο, το κόκκινο, το πράσινο και το χρυσαφί. Υπάρχουν ζωγραφισμένα τρία πουλιά, ένας κόκορας, πιθανόν, ο οποίος είναι πολύχρωμος και με χρυσές βούλες σε όλο το σώμα και δυο περιστέρια, ένα μαύρο και ένα πράσινο και τα δυο όμως διακοσμημένα με χρυσές βούλες. Το φόντο μπλε χρώματος βοηθά στην καλύτερη προβολή των χρωμάτων των πουλιών και των πολύχρωμων φυτών. Η ζωγραφική σε γυαλί ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη στον Μεσαορία και κοσμούσε συνήθως το μεγάλο δίχωρο της παραδοσιακής οικίας. Οι υαλογραφίες αγοράζονταν για την προίκα των κοριτσιών από τους γονείς ή δινόταν από τους καλεσμένους ως γαμήλιο δώρο στο ζευγάρι. Στις υαλογραφίες απεικονίζονται θέματα θρησκευτικά, εθνικά, μυθολογικά πρόσωπα και λαϊκοί ήρωες, προσωπογραφίες και οικογενειακές φωτογραφίες, ζώα και πουλιά, καθώς και διάφορα διακοσμητικά θέματα. Η ζωγραφιά αποτυπωνόταν με λαδομπογιά στο πίσω μέρος του επιλεγμένου γυαλιού με τέτοιο τρόπο ώστε να φαίνεται κανονικά η ζωγραφιά στο μπροστινό μέρος του γυαλιού. Οι υαλογραφίες γίνονταν από ανώνυμους λαϊκούς ζωγράφους, οι οποίοι άφηναν τα έργα τους ανυπόγραφα. Ακόμη και οι γνωστοί λαϊκοί Κύπριοι ζωγράφοι, Μιχαήλ Κκάσιαλος και Αδαμάντιος Διαμαντής, είχαν ασχοληθεί με αυτό το είδος, χωρίς να αφήνουν την υπογραφή τους στα έργα τους. Η υαλογραφία εκτίθεται στον ισόγειο χώρο του Μουσείου Λαϊκής Τέχνης Κύπρου, στην Πλατεία Αρχιεπισκόπου Κυπριανού (εντός του περιβόλου του Καθεδρικού Ναού του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου). Πληροφορίες στο τηλέφωνο 22 432578 και στην ιστοσελίδα www.cypriotstudies.org. Επιμέλεια: Δρ. Χριστόδουλος Χατζηχριστοδούλου, Πρόεδρος ΕΚΣ Μιχάλης Γεωργίου, Επιμελητής Μουσείου Λαϊκής Τέχνης Κύπρου Έκθεμα μήνα Ιανουαρίου 2011: Ποτηροκάλλυμα
Για περισσότερες πληροφορίες: Τηλ: 22-432578/ E-mail: cypriotstudies@gmail.com Κείμενο: Ελένη Χρίστου, Ταμίας Διοικητικού Συμβουλίου Εταιρείας Κυπριακών Σπουδών και Μιχάλης Γεωργίου, επιμελητής Μουσείου Λαϊκής Τέχνης.
|
|||||||
Κάλυμμα
του Αγίου Ποτηρίου ή του Αγίου Δισκαρίου σε σχήμα σταυρού, μπορντώ
χρώματος, επενδυμένο με χρυσοκλωστή σε όλον τον περίγυρο του. Στο
κέντρο φέρει ως διακόσμηση ένα σταυρό, ενώ στις 4 άκριες του φέρει
ως διακόσμηση ένα άνθος.